CRiPS(MAVİ):
Snoop Dogg, Nate Dogg, Eazy-E, Warren G, Kurupt, Daz Dillinger, MC Ren, MC Eiht, Ice Cube (BY ASSOCIATION), Ice-T, Coolio, B.G. Knocc Out, the dogg pound, Tone Loc, WC, South Central Cartel, Dresta, Da Lench Mob, Bad Azz, CJ Mac, Scarface, Afroman (Surprisingly), Kokane, Young Jeezy, Schoolboy Q & Xzibit.
BLOODS(KIRMIZI):
The Game, Gucci Mane, YG, Lil Wayne (Though it is not really confirmed), 21 Savage, Birdman, Suge Knight (Not a rapper but a prominent figure in Hip-Hop who I guess should be acknowledged), DJ Quik, Waka Flocka Flame, B-Real of Cypress Hill, HI C, Mack-10, Sinister, Top Dogg, Jay Rock & Kendrick Lamar (BY ASSOCIATION).
ufak bir espiriyle başlayayım hepimizin bir zamanlar oynadığı gta san andreas'ın gerçekteki versiyonundan bahsedicem.
crips ve bloods çeteleri amerika'da 70'lerin başında kurulup yükselen 1980'de tüm amerikada popüler hale gelen uyuşturucu çeteleridir.
yukarıdaki listede genellikle gerçek g'ler değil müzik endüstrisinin yarattığı, gangster gibi gösterdiği isimler vardır. tabii içlerinde eazy-e gibi gerçek gangsterler de yok değil ama crips tarafında olan eazy-e bile gerçek anlamda bang yapmamış, yani sokaklarda aktif halde çete koşturmamıştır. bu çeteler rap ve grafiti ile ilgileniyorlardı yani hip hop ile kendilerini ifade edip bölgelerini gösteriyorlardı. bu çetelerin popularitesi rap içinde o kadar arttı ki snoop dogg crips'e girmek için suge knight'a para ödüyor.
dr. dre, eazy-e tarafından gangster olarak gösteriliyordu, öyle olmadığı halde.
müzik endüstrisi rapçileri çetelerin içinde aktif gangster gibi göstererek çetelerin popüler olduğu büyük kitlelerden ve gangster özentisi amerikan halkından çok ilgi görerek paranın belini kırdı diyebiliriz. öyleki hiç bir zaman bang yapmamış olan 2pac mavi bandana takıyordu, daha sonra death row'a gecince kırmızı bandana takmaya başladı. müzik endüstrisi altta çete savaşlarını desteklerken üsttede rapçileri savaştırdı. bu şekilde rap'in popüleritisi inanılmaz boyutlara ulaşarak artık rap savaşı ile çete savaşı paralel hale geldi. müzik endüstrisi kanla beslenerek büyüdü diyebiliriz. bu savaş en sonunda başta 2pac, biggie ve big l olmak üzere birçok rapçinin hayatına mal oldu.(r.i.p)
peki bu çeteleri rap'e bağlayan olgu neydi derseniz, şöyle anlatayım.
rap'in çıktığı yer yani new york city bronx'un içinde bulunduğu toplu konut projeleri tahmin edeceğiniz üzere siyahilerin yaşadığı, ekonomik açıdan geride olan(diğer siyahi ağırlıklı bölgeler gibi) insanların geçim derdi için her şeyi yaptığı, yapabildiği sokaklardı. rap siyahiler ve göçmenler arasında yayılmaya başlayınca haliyle suç oranlarının yüksek olduğu mahallerde yayıldı.
bu konuyu biggie üzerinden örnekleyerek anlatmak istiyorum. herkesin ulaşabileceği biggie'nin filmini izlerseniz biggie'nin sokak çeteleri için uyuşturucu sattığını, silah taşıdığını görürsünüz hatta bir kez hapise girer ve torbacılığa ara verir. biggie birlikte çalıştığı insanlarla birlikte rap yapıyor dediğim gibi çetelerin içinde rap çok yaygındı. hapisten çıkan biggie bir süre sonra işe geri döner.
biggie'nin torbacılık yaptığı günleri anlattığı everyday struggle parçasında biggie, ölümün kapısını çaldığından artık bu hayatı yaşamak istemediğinden bahseder her gün ayrı bir tehlikedir, sabah o kapıdan çıkıp sokağa uyuşturucu satmaya gittiğinde aslında o gün vurulup ölücek mi, yoksa polise yakalanıp hapise mi gireceğini bilmeden gittiğini ve bu ikilemin insanın üzerinde oluşturdu inanılmaz baskı ve stressi, insanların ona keş gözüyle bakıp ön yargı ile bakarken, onun ne çektiğini bilmeden, karısının hamile olduğunu bilmeden, hem hayatta kalıp hemde ailesine ve kendine bakmayı başarmak zorunda olmasının insan için nasıl korkunç bir yük olduğunu bu parçada rap ile anlatılabilecek en iyi şekilde anlatır. albümün adı ready to die olması ve biggie'nin ölmesi, çok üzücü...
o yüzden sokak hayatından bahseden çoğu rapçi street life diyerek hood'ta doğmanın yani siyahi mahallelerde büyüyen bir insan olarak hayatının her gününe o günün son günü olabileceğini bilerek ama sırf şanslı doğmadığı için böyle bir hayat yaşamak zorunda olduğunu kaydederler.
rapçilerin genelde rapi bir kurtarıcı, mahalleden çıkış yolu olarak görmeleri bundan gelir ve bunun için savaşırlar. birinin gelip seni vurma ihtimali olmadan tüm o pisliğin sokağın katilleri, acımasız insanlarından uzaklaşarak insana yakışır bir hayat sürme özlemidir. rap ile ünlü olan rapçilerin rapleri genelde değişir çünkü artık farklı bir hayat yaşıyordur ilk başta mahale ortamındaki rapin yerini artık daha yumuşak daha normal daha çok normal insanlara özgü şeyler bahsederler.
türkçe rap amerikadaki rape benzer gelişmemiştir türkiye ile amerika iki farklı ülke olduğu gibi raplerinin gelişimide farklıdır. bu türkçe rap sokaktan gelmiyor demek değildir çünkü bugün hepimizin tanıdığıdı ünlü rapçiler rapi başararak önceden yaşadıkları sokak hayatından farklı bir hayata geçiş yapmışlardır.
biggie'nin sokakta yaptığı mükemmel bir freestyle:
insanların sandığı gibi kalın çizgilerle çizilmiş bir şey değildir. claiming ve banging iki farklı şeydir. yani iddaa etmek veya harbiden o muhabbetlerle uğraşmak gibi ayrılabilir çok kabaca. bu listedekilerin çoğu, haliyle o mahallelerde büyüdükleri veya arkadaşları yüzünden herhangi bir çeteden olduklarını iddaa edebilir ama kaçı harbi suçludur bilemiyorum. bu arada suç işlemeyip bize kolpa atmalarını tercih ederim, o ayrı.
dinleyicinin anlamadığı çok şey var bu konularda. 90'larda nasıldı bilemem ama günümüzde insanların gurur duyduğu bir kültür değil bu. 20 yaşından sonra hala bu işlere girişmeye çalışanlar ciddiye alınmaz. sada baby olayını hatırlayan vardır. 25 yaşında mı ne çete işlerine giriştiğini söylemişti, herkes aşak geçmişti. çoluk çocuk 11-12 yaşında bu işlere bulaştığı için, haliyle o adamın üstü, 15-16 yaşındaki ergenler olucaktı. komik bir durum.
diğer nokta da şu, böyle şeylere bulaşılmasının sebebi adamın bir işte çalışamaması, para kazanamaması. adam para kazanmak için ev soyuyor, torba taşıyor. yani adam atraksiyonlu hayat aramıyor. para kazanmaya çalışıyor. bunu yapıp, müziğe yatırmak, yatırım yapmak, yasala çevirmek adamın hayali. adam 35 yaşına gelmiş içeri girmediyse hala çete işleriyle uğraşabiliyorsa ve hayatını düzene sokamadıysa bundan utanır haliyle. zaten dediğim gibi, o adamın beraber çalıştığı insanlar veletler olucak genelde.
başka yanlış anlaşılma, blood vs crips, 2 çete tüm abd'de birbirini vuruyor yanılgısı. bu çetelerin set'leri var, ve kendi aralarında bile rakip olan çeteler var. yani 2 tane farklı crip set'i, birbiriyle sıkıntılı ilişki yaşıyor olabilir. zaten genelde komşu mahalleler birbiriyle problem yaşar. new yorkta'ki piru set'i ile long beach'te ki crip'lerin arasında nasıl bir sıkıntı olabilir.
yani ve kısaca son + asıl nokta: sokak çetelerinin, rap müzik ile ""özel"" bir ilişkisi yoktur. john wall'a bakalım. john wall basketbolcu, ama basket attıkTAN sonra el işareti attığı olmuştur + mahalle partisinde başka blood'lar ile görüntülendiği olmuştur. çete bu adamların hayatlarının her yerinde vardır çünkü adamlar loncaya katılır gibi gidip bir çeteye katılmamıştır, adamlar zaten çetelerin yıllardır aktif olduğu mahallerde doğup büyüdüğü için, ister istemez bu muhabbetlere bulaşmıştır. çeteciler ve rapçilerde aynı şekil, adam rapçi olmadan önce zaten çetedeydi, para kazanmak için rap'i seçti. basketbolcu da olabilirdi, futbolcu, dj, belki avukat ama sonuç olarak adam bir zamanlar çete ve o tip çevrede büyümüş bir çocuktu. hiphop kültürü çete ile iç içe olabilir ama hiphop denince akla direk "gangster" muhabbeti gelmesi çok saçma bence. bu dediğim gibi, o adamlar hangi işi yaparsa yapsın, hayatlarının bir parçası olarak kalacak. he tabii rap yapmaları en kolay yasal yol, ona lafım yok.
bunlar gta'dan carttan curttan görüp uydurduğum bilgiler değil, çeşitli polis belgeselleri, çete belgeselleri ve bazı subredditlerden okuduğum şeyler. evet boş bilgi gibi gelebilir ama bazı insanların kafa karışıklığını gidermek istedim. böyle şeyleri merak edip araştırmak istiyorsanız önerebileceğim kaynaklar
youtube: swamp stories, trap lore ross ve reddit: cali banging sub reddit'i.
düzenleme: rakip çetelerin aslında hep komşu olmasına gerek yok, mesela drakeo the ruler'ın set'i neredeyse los angeles'daki çoğu setlerle ters düşüyordu, komşu olsun olmasın.
son düzenleme: yanlış anlaşılmasın, tamamen ilişkisiz tabii ki değil. mesela top dawg entertainment (kendrick lamar eski şirketi) kurucuları vs. bounty hunter setindendir, hatta tamamen iç içe bir şirkettir. zaten 03 greedo'nun, schoolboy q'Nun kardeşi görünce baskıladığı bir muhabbet var, Grape Street Watts Crips (03 greedo) ve Bounty Hunter Watts Bloods uzun süredir çatışma halinde. çünkü schoolboy q (ve tabii ailesi) hoover crip'leri, fakat 03 o adamlarda tde dövmeleri ve kıyafetleri görünce haliyle bir sorgulamış. ama q'nun kardeşi bütün bu çete ve hiphop muhabbetini özetliyor. bir tanesi para kazandığı yer, diğeri büyüdüğü yer. adamlar esnek bu konularda.
bol'da yer alan içeriğin doğru veya güncel olduğu hiçbir şekilde iddia veya garanti edilmemektedir. burada okuduklarınız sizi dehşete düşürürse türkçe rap ansiklopedisine de göz atmayı deneyebilirsiniz. hukuka aykırı olabileceğini düşündüğünüz içerikler titizlikle incelenip gereği düşünülmektedir. sözlüğü reklamsız görüntülemek isterseniz üye girişi yapabilirsiniz. soğuk içiniz.
